Gazeteci Mustafa Kartoğlu, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ile gerçekleştirdiği görüşmeye dair notları köşesinden paylaştı. Bakan Yumaklı, tarım politikaları ve bilhassa hayvancılık dalındaki son duruma ait değerli bilgiler verdi.
Bakan Yumaklı, gıda güvenliğinin savunma, dijital, iktisat ve güç üzere ulusal güvenliğin kritik ögelerinden biri olduğunu belirterek bu alanda ulusal bir vizyon ve işbirliğinin kıymetini vurguladı.
TÜRKİYE AVRUPA’DA LİDERLİĞİ ALDI
Bakan Yumaklı, “Türkiye’nin sınırları kapansa dahi besin eksikliği yaşamayacağını” söz ederek, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılıkta Türkiye’nin Avrupa liderliğine çıktığının altını çizdi.
Avrupa İstatistik Kurumu (Eurostat) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, Mayıs 2025 itibariyle Türkiye, 16 milyon 986 bin büyükbaş hayvan varlığıyla Avrupa lideri olan Fransa’yı geride bıraktı.
Büyükbaş:
Türkiye: 16 milyon 986 bin
Fransa: 16 milyon 429 bin
Almanya: 10 milyon 461 bin
Küçükbaş hayvancılıkta ise Türkiye, 54 milyon 903 bin küçükbaş hayvanla AB ülkelerinin birinci dokuz ülkesinin toplamından daha fazla hayvana sahip durumda bulunuyor.
Küçükbaş:
AB lideri İspanya: 13 milyon 476 bin
Romanya: 10 milyon 443 bin
Yunanistan: 7 milyon 774 bin
Fransa: 6 milyon 607 bin
HAYVAN SAYISI ARTTI LAKİN ET FİYATLAR NEDEN YÜKSEK KALDI
Türkiye’deki hayvan sayısındaki artışa karşın et fiyatlarının düşmemesi konusunda da değerlendirmelerde bulunan Yumaklı, enflasyonun yükseldiği Kasım 2023-Mart 2024 periyodunda et fiyatlarının yüzde 67 arttığını hatırlatarak;
“Kasım 2023’ten mart 2024’e kadar fiyatlar yüzde 67 artmıştı. Enflasyonun çok yükseldiği periyottu. Biz kırmızı et planlaması yaptık; Mayıs 2025’e kadar karkas et fiyatındaki artış yüzde 27’de kaldı. PerDer (Perakendeciler Derneği) üyesi marketlerle fiyat pazarlığı yaptık. Karkas ette belirlediğimiz fiyatla et satıyorlar. Lakin semt kasapları ve PerDer üyesi olmayan zincir marketlerde fiyat farklılıkları var.” dedi.
Fransa ve Türkiye fiyatlarını da karşılaştıran Kartoğlu; Örneğin, Bakanlık ile mutabakatlı marketlerde dana kıyma fiyatı belirlenen seviyelerde kalırken, mutabakat dışı birtakım market zincirlerinde fiyatların %25-30 daha yüksek…
Kıymalık/yemeklik en ekonomik et fiyatı 12,65 Euro (570 TL); Türkiye’de Tarım Bakanlığı anlaşmalı marketlerden pahalı, ‘anlaşmasız’ marketlerle birebir fiyata.
Biftek, antrikot üzere eserler ise 20-24 euro (900-1100 TL); Tarım Bakanlığı anlaşmalı marketleriyle benzer fiyatta; anlaşmasız marketlerden ise daha ucuz!
Görünüşe nazaran, 2023-24 ortasında yapılan artırımlar son 6 ayda Tarım Bakanlığı’nın muahedeleriyle yavaşlamaya başlamış.
Diğer marketler de belirli eserlerde indirimler yaparak ‘zamcı’ imgeden kurtulmaya çalışıyor.
Ama et fiyatları Fransa’dan en az yüzde 30 düşük sayıya gelmeden istikrara oturmuş olmayacak.
Bakan dedi ki;
“Üretimi arttırarak, girdilerini ekonomikleştirerek, üretimi ve üretime iştiraki teşvik ederek, iradeyi tam olarak ortaya koyarak…”
‘PİYASAYI MANİPÜLE EDENE, DEVLETİN KİM OLDUĞUNU GÖSTERİYORUZ’
Geçen yıl yaşanan ‘bitkisel yağ krizi’yle ilgili soru üzerine
Bakan Yumaklı gülümseyerek;
“Göreve geldiğimde şeker krizi vardı, ‘ithalat şart’ diyorlardı. Ben de onlara dedim ki, ‘ya birlikte çözeceğiz ya da devlet çözecek ancak ağlamayacaksınız’… ‘Birlikte çözelim’ dediler, çözdük.”
TARIMDA YENİ PERİYOT: HAL YASASI VE KONTRATLI TARIM Gıda fiyatlarında istikrarı sağlamak ismine “Hal Yasası”nın ehemmiyetine dikkat çeken Yumaklı, en kritik düzenlemelerden birinin ise kontratlı tarım modeli olduğunu belirtti. Üretici ve alıcılar ortasında itimat sıkıntısını aşmak hedefiyle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) işbirliği ile “tahkim müessesesi” oluşturduklarını açıkladı. Bu sistem, her iki tarafın haklarını garanti altına alarak kontratlı tarımı daha cazip hâle getirecek. UZUN VADELİ STRATEJİ VE ULUSAL İRADE VURGUSU Bakan Yumaklı, Türkiye’nin uzun vadeli besin güvenliği stratejisinin global iktisat ve iklim değişikliği üzere faktörleri de dikkate alarak oluşturulduğunu belirtti. “Ticaret bakanlığı ile çok yakın çalışıyoruz, lafın gelişi değil, çok yakın. Piyasayı manipüle eden kimseye devletin kim olduğunu gösteriyoruz. Kimin kimi tanıdığına bakmıyoruz.” açıklaması yaptı.
