Günümüzde değişen ömür kuralları, gece-gündüz istikrarımızı bozdu. Bu değişim en çok da yeme, içme ve uyku saatlerimizi etkiledi. Akşamları geç saatlerde yemek yeniyor, geç saatlerde uyuyanlar da gece yarılarına kadar atıştırıyor. Lakin uzmanlar bu durumun kilo alımından kan şekeri dengesizliğine kadar değerli problemlere yol açtığına dikkat çekiyor. Pekala sağlıklı bir ömür için akşam yemeğini en geç kaçta yemeliyiz? Erken yemek sıhhatimizi nasıl tesirler? Çocukları yatmadan evvel yedirip, içirmek gerçek mu? İşte Beslenme-Diyet ve Fitoterapi Uzmanı Buket Ertaş Sefer’in bu sorularıma verdiği karşılıklar:
EN GEÇ SAAT KAÇTA YEMEK YEMELİYİZ?
Geceleri boş mideyle uyumanın birçok avantajı var. Saat 23.00-16.00 ortasını kaliteli uykuyla geçirebilen bireyler gece açlığının randımanından çok daha fazla yararlanabilir. Saat 23.00’te yatacak olan bir kişinin saat 18.00-19.00’dan sonra yemek yememesi açlığa katkı sunacaktır. Akşam üzeri saat 18.00’den sonra sindirim sisteminin rahatlamasını, kan şekerimizin ve insülin salınımımızın düşmesini sağlamak, kafeinsiz içeceklerle kaliteli uykuya hazırlık yapmak vücut için yapılacak en gerçek alışkanlıklardan biridir.
Akşam yemeğinden sonra yani 19.00’dan sonra açlık hissedilmesi durumunda insülini çok yükseltmeyecek bir besin tercih edilebilir. Örneğin salatalık üzere su oranı yüksek sebzeler, birkaç kesim havuç, bir bardak ayran olabilir. Özetle şekeri olmayan (buna meyve şekeri de dahil) besinler tercih edilebilir.
ÇOCUKLARIN UYKUDAN EVVEL BİR ŞEYLER YİYİP, İÇMESİ HAKİKAT MU?
Yetişkinlerde önerdiğimiz 14-16 saat açlıklar yerine çocuklarda 12 saat açlığı kabul edebiliriz. Gece yatmadan evvel içilen sütler, tüketilen atıştırmalıklar onlara daha düzgün gelecek üzere düşünebilirsiniz. Lakin büyüme hormonunun bilhassa gece salgılandığını ve tıpkı vakitte sindirim sisteminin fazlaca çalışmasını istemeyeceğimizi unutmamanızda yarar var. Gece açlığı yaratabildiğimiz çocuklar gün içinde yeteri kadar beslenebiliyorsa (gerekli kalori ve proteini alabiliyorsa) uyumadan evvel bir şeyler tüketmelerinin hiç bir yararı yoktur.
BOŞ MİDEYLE UYUMAK SIHHATİMİZİ NASIL TESİRLER?
Geç saatlerde yemek yemeyip, boş mideyle uyumanın sıhhate birçok faydası var. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
BÜYÜME HORMONUNU DENGELER
Erken yemek, büyüme hormonunun olağan ölçüde salınımını sağlar. Bu hormon, kas kütlesinin artmasını, kemiklerin güçlenmesini sağlar. Çocuklarda uzunluk uzamasını dayanaklar. Ayrıyeten glikoz metabolizmasını da düzenleyerek diyabet riskini düşürür. Sağlıklı yaş almaya ve genç görünmeye katkı sunar. Yağ yakımı artar, kilo denetimi sağlanır. Bütün hormonlar üzere kâfi ölçüde salınması kıymetlidir. Hormon salınımının denetimi kesinlikle doktor denetimi ve gerekli tetkiklerle ortaya çıkar. Çocuklarda gelişim ve büyüme takibi için kesinlikle çocuk doktoru muayenesi gereklidir. Gece açlığında sakin çalışan sindirim sistemi, bağışıklık sisteminin fonksiyonuna müsaade verir. Gece uzunluğu T lenfositler yenilenir, otofaji gerçekleşir yani beden yeni ve daha sağlıklı hücreler elde etmek hasarlı hücreleri temizler. Otoimmün hastalıklara karşı direnç artar. Beyin sıhhatinde kıymetli rol üstlenen BDNF (Beyin-türevli nörotrofik faktör) gece açlığında fonksiyonunu çok daha uygun yerine getirir. Öğrenme, hafıza, sağlıklı hudut sisteminin destekleyicisi olan bu protein genel sıhhat için epey değerlidir. Yani açlık beyin sıhhatimizi korumak için de avantaj sağlar. İşlevini yitirmiş fazla sayıda üretilen insülin bedende inflamasyonu (iltihaplanmayı) artırır, kilo artışını takviyeler. Gece besin alımını sonlandırmak fazla insülin üretimini önler, insülin-hücre hassaslığını artırır, diyabetin önüne geçer. Özellikle göbek bölgesi yağ dokuları hastalıkların habercisi ve tetikleyicisi olabiliyor. En yaygın görülen kronik hastalıkların ise baş düşmanı olarak bilinir. Gece besin tüketimini sonlandırmak, salınan insülin düzeylerini düşürmek organ etrafı yağlanmasını da azaltacaktır. Özellikle geceleri tok hissetmeden, hafif açlıkla uyumak depo glikojen ve yağların azalmasına sebep olur bu da münasebetiyle kilo kaybını destekleyecektir. Açlıkta kan yağları yani trigliseritler güç için kullanılır. Gece açlığı, vakitle organ yağlanmasının önüne geçip, kilo kaybına yol açıp, makus kolesterolün (LDL) ve trigliseridin (kan yağları) düşmesini sağladığı için kalp hastalıklarına yakalanma riskini de azaltır.BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİR
UNUTKANLIĞI ÖNLER
İNSÜLİN DİRENCİNİ AZALTIR
KARIN İÇİ YAĞLANMASINI ENGELLER
KİLO KAYBI SAĞLAR
