İstanbul’da Dijital Medya Temsilcileriyle bir ortaya geldiği toplantıda, Bakanlığın 2024 yılı faaliyetleriyle ilgili değerlendirmelerde bulunan ve 2025 yılı projelerini açıklayan İbrahim Yumaklı, bitkisel üretimden hayvancılığa, muteber besine erişimden suya, ormancılıktan tabiat muhafazaya kadar çok geniş bir yelpazede çalışmalarını sürdürdüklerini hatırlattı.
Ana misyonlarından birinin ülkenin besin arz güvenliğini sağlamak olduğuna dikkati çeken Yumaklı, 2024 yılında buna yönelik çok kıymetli adımlar attıklarını, tarımda neredeyse 40 yıldır konuşulan bir uygulamayı hayata geçirdiklerini vurgulayarak suyu merkeze alan, verimli ve kaliteli üretimi artırmayı amaçlayan üretim planlamasına bu yıl prestijiyle başladıklarına lisana getirdi.
Bakan Yumaklı, 13 stratejik eser ve yem bitkileri eser kümesini üretim planlaması kapsamına aldıklarının ve planlamaya uygun üretim yapanlara ek takviyeler vereceklerinin altını çizerek şöyle konuştu:
“Üretim planlaması kapsamında hayvancılıkta süt, besilik sığır ve kanatlı eti üretim bölgeleri belirledik. Bu bölgelerde üretim yapanlara çeşitli avantajlar sağlıyoruz. Su eserlerinde de avcılık ve yetiştiricilikte üretim planlamasına başladık. Üretim planlamasının odağına hamsiyi koyarak, sürdürülebilirliği sağlamak için 400 bin ton kota getirdik. Üretim planlamasıyla uyumlu Yeni Takviye Modelini hayata geçirdik.
İlk sefer takviye fiyatlarını üretim periyodundan evvel ve 3 yıllık olarak açıkladık. Bitkisel üretimde üreticilerimiz artık hangi ilçede, hangi esere, ne kadar dayanak alacağını bilecek ve ona nazaran ekim yapacak. Hayvancılıkta Yeni Destekleme Modelimiz ile aile işletmeleri, gençler ve bayan yetiştiricilere birinci kere ek takviyeler vermeye başladık.
Hayvancılıkta Üretimi Geliştirme Projesiyle, TİGEM çiftliklerini damızlık merkezi haline getiriyoruz. Buradan üreticilerimize uygun maliyetle hayvan vereceğiz, vatandaşımızın daha uygun fiyata et tüketmesini sağlayacağız. Kırsal Kalkınma dayanak programlarımız kapsamında verdiğimiz hibe takviyelerle kırsalı kalkındırıyor, kırsaldan kente göçün önlenmesine yardımcı oluyoruz.”
“ÜRETİCİLERİMİZ TEK TIKLA TAKVİYELERİ GÖREBİLECEK”
Üreticilere 2024 yılında çeşitli kalemlerde toplam 91 milyar lira direkt dayanak ödemesi yaptıklarına işaret eden Yumaklı, “Destek ödemeleriyle ilgili alanda üreticilerimizden ‘nerede ne ekersem ne kadar takviye alırım’ sorularını sık duyuyorduk. Buna dair üreticilerimize büyük kolaylık sağlayacak yeni bir uygulamayı daha bugün prestijiyle hizmete alıyoruz. Artık, çiftçimiz yalnızca bir tıkla, bitkisel üretim, hayvancılık ve su eserlerinde ne kadar takviye alacağını görmüş olacak.
Çiftçilerimiz destekhesaplama.tarimorman.gov.tr adresine girecek. Bitkisel üretimde; yer, eser, sulama durumu ve alan bilgisini girerek ne kadar dayanak alabileceğini kolay halde hesaplayacak. Tıpkı formda hayvancılık ve balıkçılıkta da gerekli bilgileri girerek, ne kadar takviye alabileceğini görebilecek. Tarımcebimde’ye de entegre edeceğimiz bu yeni uygulamamız çiftçilerimize, üreticilerimize iyi olsun.” sözlerini kullandı.
Bakan Yumaklı, uygun maliyetle tarım yapmak ve buna dayalı endüstriyi destekleyip geliştirmek üzere Organize Tarım Bölgeleri kurduklarını, şu ana kadar 14 OTB’nin altyapı inşaatlarını tamamlayıp yatırımcıların hizmetine sunduklarını aktardı.
Bunların 11’inde üretimin başladığını vurgulayan Yumaklı, 2024 yılında Elazığ Cevizdere ve Malatya Yazıhan OTB’lerimizi tamamlayarak yatırımcıların hizmetine sunduklarını bildirdi. Bakan Yumaklı, “Tarıma yatırım yapacak girişmcilerimiz için 81 ilin Ziraî Yatırım Rehberlerini hazırladık, önümüzdeki günlerde yayınlayacağız.” vurgusu yaptı.
Tarım Sigortaları Havuzu TARSİM kapsamında, devlet olarak 10,5 milyar lira prim takviyesi sağladıklarını ve üreticilere 12 milyar lira hasar tazminatı ödediklerini belirten Yumaklı, “Pancar üreticilerimizin yıllardır hasretle beklediği, birinci yerli ve ulusal pancar tohumu çeşitlerimiz Türkşeker 2023 ve Türkşeker 2053’ün hasadını yaptık.” dedi.
Tohumculuk, biyoçeşitliliğin korunması, iç sularda kaçak avcılığın önlenmesine yönelik çalışmalar yürüttüklerini, bu yıl 181 bin kontrol yaptıklarını lisana getiren Yumaklı, “İstilacı bir çeşit olan 374 binden fazla balon balığını avlatarak hem balıkçılarımızı destekledik hem denizlerimizdeki biyoçeşitliliği koruduk.” formunda konuştu.
Tarımsal sulama, içme suyu ve güç üretimi maksatlı su yatırımlarına devam ettiklerini açıklayan Yumaklı, 115 milyar TL yatırımla 577 su ve sulama tesisini hizmete aldıklarını söyledi.
Bakan Yumaklı, deprem illerinde baraj ve sulama tesislerinin yenilenmesine yönelik çalışmaları da aralıksız devam ettirdiklerine dikkati çekerek zelzele konutlarının içme ve kullanma suyu teminine yönelik 15,5 milyar lira harcama yaptıklarını 2 yıl içinde 30 milyar liralık daha yatırım yapacaklarını bildirdi.
“GÜVENİLİR BESİN İÇİN 1,3 MİLYON KONTROL YAPTIK”
Taşkınlara karşı ülke genelinde erken ikaz sistemlerini yaygınlaştırdıklarını, Taşkın Erken İhtar Sisteminde 322 olan sayıyı 533’e çıkardıklarını aktaran Yumaklı, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Vatandaşımızın muteber besine ulaşması için kontrollerimizi artırdık. Bu yıl 1,3 milyon kontrol gerçekleştirdik. 1,4 milyar liraya yakın para cezası uyguladık. 570 adet savcılığa hata duyurusunda bulunduk. Sıhhati tehlikeye düşüren ve taklit-hileli eserleri firma ve marka ismiyle anlık olarak yayınladığımız yeni bir sistemi uygulamaya aldık.
Gıda işletmelerinde karekod uygulamasını başlattık. Artık vatandaşlarımız cep telefonlarından karekod okutarak besin üretimi ve satışı yapan işletmeler ile toplu tüketim yerlerinde Bakanlığımızın kontrol bilgilerine ulaşabiliyor. AB’den geri dönen eserlere uygulanan resmi denetimde yapılan değişiklikle, geri dönen eserlerin iç gümrüklere direkt geçişine müsaade vermiyoruz.
Uygunsuz eserleri ülke girişine müsaade vermeden imha ediyoruz. Pestisit kontrollerimizi artırdık. Hasat öncesi üretim alanlarında, hasat sonrası besin işletmelerinde ve ihracat öncesinde tüm besin zincirinde, son 3 yılda 250 bin numune aldık. Kontrollerde olumsuzluk tespit edilenleri imha ediyoruz.”
Sahte alkol nedeniyle yaşanan kayıpları ve kayıt dışılığı önlemek için alkol ticaretini elektronik takip sistemi ile takip ettiklerini vurgulayan Yumaklı, “Bu kapsamda 18 etil alkol üretim tesisi ile 15 suma üretim tesisine teknik aygıtlar yerleştirdik.” bilgisini aktardı.
“2024 YILI TÜRK TARIMI İÇİN ADETA BİR MİLATTIR”
Bakan Yumaklı, tarımsal üretimin artırılmasına yönelik birçok yeniliği 2024 yılında hayata geçirdiklerinin altını çizerek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Üretim planlamasından kontratlı tarımın yaygınlaştırılmasına, işlenmeyen tarım topraklarının etkinleştirilmesinden tarım sayımına kadar; ihtilal niteliğinde yaptığımız düzenlemelerle; 2024 yılı Türk tarımı için adeta bir milattır. Bu yeni düzenlemelerin alana yansımasını 2025 yılından itibaren görmeye başlayacağız.
2025 yılında üreticilerimize takviyelerimizi artırarak sürdüreceğiz ve 135 milyar lira destekleme ödemesi yapacağız. Kırsal kalkınma yatırımlarımıza takviye programlarımıza da tüm süratiyle devam edeceğiz. 2025 yılında tarım sigortaları kapsamını genişlettik. Bu çerçevede, üretim planlaması ve kontratlı üretimde yüzde 10 ila 15 oranlarında prim indirimi yaptık.
Ayrıca Randıman, Gelir Muhafaza ve Büyükbaş Hayvan Sigortalarının kapsamında ve devlet dayanağı oranlarında artışlar sağladık. Tarıma yatırım yapacak girişmcilerimiz için 81 ilin Ziraî Yatırım Rehberlerini hazırladık, önümüzdeki günlerde yayınlayacağız.
İşlenmeyen toprakların kiralanmasına 2025 yılında başlayacağız. 9 adet Organize Tarım Bölgesinin daha altyapısını tamamlayarak yatırımcıların hizmetine sunacağız. Böylelikle iktisada kazandırdığımız OTB sayısı 23 olacak. Ayrıyeten 5 OTB’nin alt yapı inşaatlarına başlayacağız. Tarım sayımında Bakanlığımız sorumluluğundaki faaliyetleri 2025 yılı Mayıs ayı sonuna kadar tamamlayacağız.
TÜİK tarafından ise 1 Temmuz-31 Aralık 2025 tarihlerinde saha çalışması yapılacak. 2026 yılı Haziran ayında birinci sonuçlar TÜİK tarafından kamuoyuyla paylaşılacak. Mevcut durumda ÇKS kayıtları için kullanılan uydu manzaraları ve Coğrafik Bilgi Sistemi teknolojilerini, yapay zekaya dayalı yeni sistemlerle destekleyerek ülke genelinde eser deseni tespitini hayata geçirmeyi planlıyoruz. Bunun için gerekli olan teknolojik altyapıyı tamamladık. Bu sistemi 2025 yılında uygulamaya alıyoruz.”
“ÖZEL TÜKETİCİ KÜMELERİNE YÖNELİK İŞLEVSEL BESİNLER GELİŞTİRECEĞİZ”
Tohumculukta TİGEM ve özel dal iş birliğinde ortak üretim modeline geçeceklerini açıklayan Yumaklı, Glütensiz Eserler Ar-Ge Merkezinin tamamlanacağını, özel tüketici kümelerine yönelik işlevsel besinler geliştireceklerini duyurdu.
Bakan Yumaklı, ileri Meyve Zerzevat Sürece Teknolojileri Ar-Ge Merkezi ile de yenilikçi eserler geliştirip üreteceklerini lisana getirerek, “Bir hayvanın damızlık pahasını genetik yapısına bakarak tespit ettiğimiz Genomik Test Merkezimizi Ankara’da açacağız. Hayvan hareketlerini 7 gün 24 saat denetlemeyi ağır halde sürdüreceğiz. 4 yeni Veteriner Yol Denetim İstasyonunu daha hizmete alarak, istasyon sayısını 8’e çıkaracağız. Brusella hastalığına karşı aşılama kapsamında, büyükbaş ve küçükbaşta toplam 27 milyon doz aşıyı uygulayacağız.
Kesimhanelerde padok, kesim ünitesi ve sürece alanını gösterecek ve uzaktan erişim ile izlenebilecek kamera sistemi kurulmasını zarurî hale getireceğiz. Bu uygulamayla kayıt dışı hayvan kısmının engellenmesini, hayvan bölümü ve işlemesinin hijyen kurallarına uygun yapılmasını ve kesimde hayvan refahı kurallarına uyulmasını amaçlıyoruz. Arıcılığın geliştirilmesini, verimlilik ve kalitenin artırılmasını amaçladığımız Arıcılık Aksiyon Planını uygulamaya alacağız.” tabirlerini kullandı.
SU ESERLERİNDE ÜRETİM AMACI 10 BİN TON
Su eserlerinde kontratlı üretim modelini güçlendirerek daha aktif hale getireceklerini bildiren Yumaklı, yetiştiricilikte 3 bin ton olan kontratlı üretim ölçüsünü 10 bin tona çıkaracaklarını, avcılıkta da kontratlı üretim modelini başlatacaklarını belirtti.
Denizleri hayalet ağlardan temizlemeye devam edeceklerinin altını çizen Yumaklı, “Temizlenen ağ ölçüsünü 1.4 milyon m2‘den 2 milyon m2‘ye çıkaracağız.” bilgisini verdi.
KALINTI HAREKET PLANI’NDA ESER SAYISI 14’E ÇIKIYOR
Bakan Yumaklı, pestisit, yani tarım ilaçlarının kullanımın azaltılması ve alternatif gayret usullerinin yaygınlaştırılması hedefiyle Kalıntı Aksiyon Planını uygulanan eser sayısını 14’e, vilayet sayısını ise 17’ye çıkaracaklarını açıkladı.
Kimyasal kullanımını da azaltacak tabiat dostu uygulamalar olan biyolojik ve biyoteknik uğraşta seferberlik başlattıklarını duyuran Yumaklı, şöyle konuştu:
“2025 yılında araştırma enstitülerimiz tarafından en az 10 milyon yararlı böcek üretilerek tabiata salınacak. Tüketicilerin muteber besine ulaşması hedefiyle besin işletmelerinin kontrol durumunu takip etmek için hayata geçirdiğimiz Besin İşletmelerinde Karekod Uygulamasını zarurî hale getireceğiz. Bu noktada Tarımcebimde uygulamamıza başka bir parantez açmak isterim.
Tarımcebimde ile Bakanlığımızın bütün faaliyet alanlarını tek bir uygulamaya yükledik. Bitkisel üretimden hayvancılığa, arıcılıktan sulamaya, ormanlardan ulusal parklara kadar, birçok hizmete buradan vatandaşlarımız ulaşabilir. Hatta evcil hayvanlarınızın aşı bilgilerini bile burada görebilirsiniz. İşte bu uygulamanın Besin Denetim sekmesinde; restoran, kafeterya, market üzere bir işletmenin ne vakit denetlendiğini karekodu okutarak görebileceksiniz.”
“TAŞKINLARLA UĞRAŞ KAPSAMINDA 162 TAŞKIN DENETİM TESİSİ DAHA AÇILACAK”
Sulama yatırımlarının 2025 yılında da devam edeceğini aktaran Yumaklı, “307 tesisle 14 arazi toplulaştırma projesini tamamlayarak milletimizin hizmetine sunacağız. Çiftçilerimizin pompajlı sulamada güç bedellerini düşürmek için, güneş gücü santralleri yapacağız. Enerji Bakanlığı tarafından kapasite tahsisi uygun görülen 150 MW Kurulu güce sahip GES tesisleri için 2025 yılında çalışmaları başlatacağız. Birinci adımı Şanlıurfa ve Edirne vilayetlerinde atacağız.
Kuraklık afetinden evvel bölümlere yönelik ihtarların yapılması amacıyla Kuraklık Kestirimi ve Erken İkaz Sistemini geliştiriyoruz. 2025 yılında birinci ikazları vereceğiz. Taşkınlarla gayretimiz kapsamında 2025 yılında 162 taşkın denetim tesisini daha hizmete alacağız. Taşkın afetinin olumsuz tesirlerinin azaltılması hedefiyle Taşkın Kestirimi ve Erken İkaz Sistemini 2025 yılında daha da yaygınlaştıracağız. Sistemin 2028 yılı sonuna kadar tüm ülkemize hizmet eder hale getirilmesini sağlayacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
“Su Verimliliği Seferberliği” kapsamındaki faaliyetlere de devam edeceklerinin altını çizen Yumaklı, “Su kaynaklarımızın projeksiyonuna ait yapılan çalışmalarda Yerli ve Ulusal yazılımımız HİDROTÜRK Modelini kullanacağız. Hidroloji, su tahsisi, su idaresi üzere mevzuları içeren bu modelle, yurt dışına olan lisans bağımlılığını ortadan kaldırarak bilgi güvenliğini sağlayacağız. Türkiye Su Atlası ile ülkenin en değerli su kaynaklarına ilişkin bilgileri dijital ve basılı formatta vatandaşlarımızın istifadesine sunacağız. Yeni ağaçlandırma, erozyon denetimi, ormanların rehabilitasyonu kapsamında 500 milyon adet tohum ve fidanı toprakla buluşturacağız.” sözlerini kullandı.
Bakan Yumaklı, orman köylüsünün güçlendirilmesi için de dayanaklarının devam edeceğini vurgulayarak “Ormancılık faaliyetlerinde çalışacak olan orman köylümüze 35 milyar lira ödeme yapacağız. Orman köylülerine yüzde 20’si hibe, yüzde 80’i faizsiz krediden oluşan 2 milyar 250 milyon lira ORKÖY kapsamında takviye vereceğiz.” bilgisini aktardı.
Tarım, orman ve su kesimlerimizin geleceği için değerli olarak gördükleri 4. Tarım Orman Şûrası’nı nisan ayında düzenleyeceklerini açıklayan Yumaklı, “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Güçlü Türkiye’nin yolu, güçlü tarımdan geçer’ kelamını kendimize düstur edindik. Çalışmalarımızı da bu tarafta yapıyoruz.” dedi.
