Ekonomide küçülme, daralma durumuna verilen isim olan resesyon, en az altı ay mühletle gerileme durumunu temsil ediyor. Resesyonda gerçek gayri safi yurt içi hasıla düşer, ekonomik faaliyetlerde duraklama yaşanır.
RESESYON NEDİR?
Resesyon nedir sorusunun karşılığı “durgunluk”tur. Resesyon, bir kaç aydan daha uzun bir süreyi kapsayan ekonomik olarak bariz bir düşüşü tabir eder. Resesyon, ülke iktisadında ki büyüme suratının, nüfus artış suratından daha düşük olması sebebiyle kişi başına düşen ulusal gelirin yerinde saymasıdır.
Resesyon oluşması için iki çeyrek devirde negatif bir ekonomik büyüme göstergesinin ortaya çıkması gerekiyor. Birtakım ekonomistlere nazaran ise bir ülke tarafından ölçülen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH) izlenmesi kafidir.
RESESYONA GİRİLİRSE NE OLUR?
– Ekonomik büyümenin nüfus artış suratının altına inmesi,
– Kişi başına düşen ulusal gelirin durağan ve gerileyen haline dönüşmesi,
– İşsizliğin artması,
– Ekonomik faaliyetlerin duraklaması ve gerilemesi,
– Üretim faaliyetlerinin düşmesi, üzere sonuçla ülkelerin resesyona girmelerindeki en temel sebepleri oluşturur.
Uzun bir resesyon ekonomik çöküş olarak nitelendirilir.
Durgunlukla uğraşta kamu harcamaları siyaseti, iktisadın tam çalışma seviyesinde balansa kavuşabilmesi için özel harcamalardaki yetersizliklerin, kamu harcamaları ile giderilmesi sonucunu doğurmaktadır. Bu cins bir siyaset ile ulusal gelir seviyesinin düşmesi önlenmiş, özel bölüm harcamalarının azalmasına mani olunmuş ve iktisattaki daraltıcı güçler ortadan kaldırılmaya çalışılarak genişleme sürecine sokulmuş olacaktır.
Durgunlukla uğraşta, kamu harcamalarını tıpkı düzede bırakarak vergileri azaltma yoluna gidilebilmektedir. Vergileri azaltma siyasetinin aktifliği için verginin konusunun geniş olması gerekir ki vergi indirimlerinden daha çok kişi istifade ederek, kullanılabilir gelir artarak bireylerin tüketim ve yatırım harcamalarında artış sağlanabilecektir.
RESESYON İLE İLGİLİ MERAK EDİLEN 10 SORU
Soru 1: Resesyon nedir?
Cevap: Resesyon, bir ülkenin ekonomik faaliyetlerinde görülen daralmayı tabir ediyor. Teknik olarak, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’da (GSYH) iki çeyrek üst üste küçülme görülmesi resesyon olarak tanımlanıyor. Bir iktisatta ekonomik küçülmenin sürekliliği ve öteki ekonomik faaliyetlerin uzun müddet canlılığını yitirmesi hali depresyon olarak kabul ediliyor.
Soru 2: Resesyon nasıl oluşur?
Cevap: Resesyon, çok farklı hallerde ortaya çıkabilir. Global finansal krizler, siyasi belirsizlikler, doğal afetler, ekonomik aktivitedeki zayıflama üzere durumlar resesyona taban hazırlamaktadır. Ayrıyeten merkez bankaları kararları ve ülkenin para siyasetleri resesyonu tetikleyebilir. Para siyasetinin gereğinden uzun mühlet sıkı kalması yahut para arzının azaltılması üzere sıkılaştırma teknikleri iktisadın vakitle negatif büyümesine sebep olabilir.
Soru 3: Bir iktisat resesyon yaşarsa ne olur?
Cevap: Resesyonla birlikte ekonomik aktivitenin yavaşlaması gündeme gelirken, daralmadan kaynaklı işsizlik oranının artması, tüketicilerin harcamalarını kısması, talep düşüşü, ithalat, ihracat ve ticaret hacminde azalma, yatırım eksikliği, üretim azalışını beraberinde getirebilir.
Soru 4: Resesyona gidildiği nasıl anlaşılır?
Cevap: Bir iktisadın resesyona girip girmediğini anlamak için muhakkak ekonomik göstergelere bakmak gerekir. Bunlardan en değerlisi GSYH’dir. Endüstrinin üretim kapasitesindeki düşüş, işsizlik oranlarındaki artış, azalan talep ve yatırımlar, perakende satışlardaki gerilemeler resesyonu sezmede değerli göstergeler olarak öne çıkar.
Soru 5: Resesyon piyasaları nasıl tesirler?
Cevap: Resesyon devirlerinde yatırımcılar daha çok korunmaya çekilirler. Bunu yaparken daha çok inançlı liman varlıklara yatırım yaptıkları gözlenirken, piyasalarda oynaklık da artabilir.
Soru 6: Resesyonun sonuçları nelerdir?
Cevap: Resesyon, ekonomik aktivitelerde süreksiz bir daralmayı söz eder. Uzun vadeli devam eden tesirli resesyonlar, ekonomik sorunları körükleyerek toplumsal sıkıntılara yol açabilmektedir. Bu noktada hükümetler ve merkez bankaları, ekonomiyi ısıtmak, teşvik etmek ve resesyondan çıkmayı desteklemek için siyaset önlemleri alırlar. Bu tedbirler ortasında faiz oranlarının düşürülmesi, mali teşviklerin sağlanması ve kamu harcamalarının artırılması üzere adımlar kelam konusu olmaktadır.
Soru 7: Resesyonun düzeyi var mı?
Cevap: Resesyonun hafif, orta ve şiddetli düzeyleri bulunur.
Soru 8: Küresel resesyon nedir?
Cevap: Birden fazla ülkenin tıpkı anda ekonomik daralma ve küçülme yaşaması manasına gelir. Küresel resesyon, global çapta finansal krizlere yol açabilir.
Soru 9: ABD iktisadının resesyona girmesi merkez bankalarının siyasetlerini nasıl tesirler?
Cevap: Fed’in resesyon halinde faiz indirimlerinin büyüklüğünün artacağı beklentisi güç kazanabilir. Bu durumda öteki merkez bankaları da resesyon ihtimalini göz önünde bulundurarak finansal şartları öngörülenden daha süratli bir formda gevşetebilir.
Soru 10: Resesyon ile stagflasyon ortasındaki farklar nelerdir?
Cevap: İktisat biliminde, resesyon ve stagflasyon birbirlerinden başka manalar taşır. Resesyon; iktisatta sakinlik, düşük talep, yüksek işsizlik, fiyatlarda gerileme yahut düşük ölçüde artışın yaşandığı ekonomiyi yansıtır.
Stagflasyon ise enflasyon ile resesyonun birebir anda yaşanmasını söz eder. Stagflasyon, ekonomik büyümenin yavaşladığı yahut gerilediği bir devirde fiyatlar genel seviyesinin yükselmeye devam ettiği ve işsizlik oranının arttığı bir durumu tanımlamak için kullanılır.
