Türkiye genelinde Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde faaliyet gösteren şirketler ile Ar-Ge ve tasarım harcamaları yapan firmalar için kritik bir dönemece gelindi. 4691 sayılı Kanun kapsamında kurumlar vergisi istisnasından yararlanan Teknopark şirketleri ve 5746 sayılı Kanun çerçevesinde Ar-Ge ve tasarım indirimlerinden faydalanan şirketler, yasal fon ayırma ve yatırım yapma yükümlülüklerini 31 Aralık 2024’e kadar tamamlamaları gerekiyor. Türkiye’nin önde gelen teşebbüs sermayesi portföy idare şirketlerinden Letven Capital, yükümlülüklerin yatırıma dönüşmesi konusunda muhtaçlığı ve yatırım amaçlarına nazaran yönlendirme yaparak potansiyel yatırımcılara tahlil üretiyor. Farklı gereksinimleri bulunan Teknopark ve Ar-Ge şirketlerine yönelik kurumsal fon idaresi, kurumsal teşebbüs sermayesi yatırım fonu stratejisi belirleme ve kurma konusunda sürdürülebilir fon yatırımı idaresi modeli sunuyor.
Ar-Ge şirketlerine rehber olmak gayesiyle ARGE Bilgi Merkezi, Teknopark şirketleri için TEKNOPARK Bilgi Merkezi ile birlikte TASARIM DAYANAĞI Bilgi Merkezi ismiyle kılavuz niteliğinde üç farklı platform kurarak, fon ayırma ve yatırım yükümlülüğüne sahip şirketlere rehberlik etmeyi hedefliyor.
“Amacımız teşebbüs ekosistemini büyütmek”
Yükümlülükleri yerine getirmeyen şirketler ağır yaptırımlar ile karşı karşıya kalabiliyor. Mevzuata nazaran, yükümlülüğünü vaktinde yerine getirmeyen firmalara, beyannamede beyan ettikleri indirim yahut çıkar istisnası meblağlarının yüzde 20’sinin iptal edilmesi ve iptal edilen bu meblağ üzerinden vergi ziya-ı cezası olmaksızın ek tarh yapılması üzere yaptırımlar uygulanıyor. Bir başka risk de 2021 yılında yürürlüğe giren ve 2023 sonunda tekrar güncellenen düzenlemelerle ilgili bilgi sahibi olmayan şirketlerin yeni oranları göz önüne almaması. Yükümlülüğü bulunan şirketlere katkı sağlamak hedefiyle yeni platformlar kurduklarını tabir eden Letven Capital Genel Müdürü Kamil Kılıç, “Ar-Ge, Teknopark ve tasarım takviyesi platformlarımızla yükümlülüğü bulunan şirketlere mevzuat ve düzenlemelere yönelik danışmanlık sağlayacağız. Fon ayırma ve yatırım yükümlülüklerini verimli biçimde kullanabilmeleri için her şirketin alanına özel platform oluşturduk. Hakikat yatırım yapılması hem yatırımın verimli çıktılarla sonuçlanması hem de teşebbüs ekosisteminin gelişmesi için büyük değer taşıyor” dedi.
Yükümlülükler için yol haritası
2021 yılında yürürlüğe giren ve 2023 sonunda tekrar güncellenen düzenlemelerle, Teknopark ve Ar-Ge şirketleri için fon ayırma oranları artırıldı. Yeni düzenlemeye nazaran, 1 milyon TL olan alt hudut 2 milyon TL’ye, yüzde 2 olan oran yüzde 3’e yükseltildi; üst hudut ise 20 milyon TL’den 100 milyon TL’ye çıkarıldı. Mevzuata nazaran, örneğin Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde faaliyet gösteren bir şirket, 2023 yılında verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde 5 milyon TL’lik yarar istisnasından faydalandı ise elde ettiği kar istisnası üzerinden yüzde 3 oranında yani 150 bin TL meblağında fon ayırmakla yükümlü oluyor.
Kanuna tabi olan şirketlerin, süreksiz hesaba aktardıkları fonları yıl sonuna kadar makul alanlarda yatırıma dönüştürmeleri gerekiyor. Bu yatırımlar, Türkiye’de yerli teşebbüslere sermaye sağlamak hedefiyle kurulmuş teşebbüs sermayesi yatırım fonu (GSYF) hisseleri yahut teşebbüs sermayesi yatırım iştirakleri üzerinden ya da kuluçka merkezlerinde yer alan öteki teşebbüslere gerçekleştirilebiliyor. Yatırım zorunluluğunu yerine getirmek isteyen şirketler için son tarih süratle yaklaşırken, şirketler hakikat yatırım ve mevzuat yükümlülükleri için yol haritasına gereksinim duyuyor.
Aynı vakitte GİSED (Girişim Sermayesi Fonları Derneği) Başkanı da olan Kılıç, 31 Aralık itibariyle yükümlülüğün yerine getirilmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Geçmişte birçok Teknopark ve Ar-Ge şirketine yasal zorunluluklarını yerine getirme sürecinde takviye verdik. Yükümlülüğünü yerine getirmekte geciken firmalar, nitelikli yatırımcı statüsünü kazanamadıkları için süreçte aksaklık yaşadılar. Letven Capital olarak, mevzuata tabi şirketlerin bu yükümlülüklerini hatırlatmak ve kaynaklarını güçlü fikirler ve teşebbüslere yönlendirebilmeleri için dijital ve basılı mecralarda bilgilendirmeler yapıyoruz. Bu alanda yol haritası olmayan şirketlere sürdürülebilir yatırım idaresi inşa etmeye yönelik tahliller sunabiliyoruz” açıklamasında bulundu.
Kurumsal yatırımı oluştururken aile meclisi, kurumsal üyeler ve idare kadrosu kümeleri ile yatırım grupları ortasında yönetişim modelinin kurulması en değerli evreyi oluşturuyor. İkinci evrede ise yatırım grubunu oluşturan finansal yatırımlar, gayrimenkul yatırımları, özel fonlar ve teşebbüs sermayesi yatırımları ve yeşil iktisat yatırımlarının stratejisinin kurulması öne çıkıyor. Yatırım operasyonu olarak risk idaresi, insan ve kültür idaresi, algı, bilgi sistemleri idaresi ile portfolyo idaresi ise üçüncü evreyi oluşturuyor. Portfolyo idaresinde ise mentorluk, lojistik takviyeler, iş kontakları, kurumsal inovasyon idaresi, eş yatırım idaresi olarak modelleme yapılıyor.
Letven Capital, yatırım stratejisine sahip olan yahut olmayan kurumsal yatırımcılara Capital, Academy ve People sözlerinin baş harflerinden oluşan CAP ismiyle yönetişim modeli sunarak kurumsal varlıkları bedele dönüştürme hizmeti sağlıyor.
