Milli yas, bir ülkenin ya da topluluğun ulusal bir trajedi yahut kayıp nedeniyle yas tutma sürecinde ilan edilir. Ulusal yas, ekseriyetle bir hükümet yahut yetkililer tarafından resmi olarak ilan edilir ve muhakkak bir mühlet boyunca toplumun geneline yönelik yas ilan edilen olaya nazaran değişebilir.
MİLLİ YAS NEDİR?
Milli yas, bir ülkenin halkının büyük bir kısmının ortak bir hüzün yahut ıstırap duygusu duyduğu durumdur. Bu durum, bir ülkenin değerli bir şahsının vefatı, bir doğal afet yahut savaş üzere olaylar nedeniyle ortaya çıkabilir.
Türkiye’de ulusal yas, Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilir. Ulusal yas ilan edildiğinde, ülkedeki bayraklar yarıya indirilir ve resmi merasimler iptal edilir. Ayrıyeten, ulusal yas ilan edilen günlerde, birtakım cümbüş ve kutlamalar yasaklanabilir.
Türkiye’de son olarak 6 Şubat 2023 tarihinde Elazığ, Malatya ve Diyarbakır vilayetlerinde meydana gelen sarsıntılar nedeniyle 7 gün mühletle ulusal yas ilan edilmişti. Bu yas, 12 Şubat 2023 Pazar günü sona erdi.
Milli yas, bir ülkenin halkının ortak bir hüzün yahut ıstırap hissini söz etmenin bir yoludur. Bu yas, yaşanan kayıpları anmak ve yaraları sarmaya yardımcı olmak için kıymetlidir.
MİLLİ YAS İLAN EDİLİNCE NE OLUR?
Milli yas ilan edildiğinde, aşağıdakiler gerçekleşir:
Ülkenin bayrakları yarıya indirilir.
Resmi merasimler iptal edilir.
Bazı cümbüş ve kutlamalar yasaklanabilir.
Kamusal alandaki kutlamalar sonlandırılabilir.
Televizyon ve radyo yayınları daha önemli bir tonda olabilir.
Gazete ve mecmualarda daha fazla anma makalesi ve haberi yayınlanabilir.
İnsanlar, ıstıraplarını tabir etmek için çeşitli biçimlerde bir ortaya gelebilirler.
Milli yas, bir ülkenin halkının ortak bir ıstırap yahut üzüntü hissini tabir etmenin bir yoludur. Bu yas, yaşanan kayıpları anmak ve yaraları sarmaya yardımcı olmak için kıymetlidir.
MİLLİ YAS İLAN EDİLEN KİMİ OLAYLAR
11 Eylül atakları kurbanları için ABD, İsrail, Kanada, Fransa, Hırvatistan, Güney Kore, Japonya, Çin, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Romanya, Arnavutluk, Vietnam, Birleşik Krallık ve İrlanda’da ulusal yas ilan edildi.
2009 L’Aquila zelzelesi kurbanları için 10 Nisan 2009’da İtalya’da bir günlük yas ilan edildi ve bayraklar yarıya indirildi.
2010 Polonya Hava Kuvvetleri Tu-154 Kazası kurbanları için Polonya, Brezilya, Kanada, İspanya, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Gürcistan, Macaristan, Letonya, Litvanya, Moldova, Romanya, Rusya, Sırbistan, Slovakya, Türkiye ve Ukrayna’da yas ilan edildi.[10]
2011 Norveç hücumları kurbanları için 24 Temmuz 2011’de Danimarka, Finlandiya, İsveç, İzlanda ve Norveç’te ulusal yas ilan edildi.
2014 Soma Faciası kurbanları için Türkiye’de 13-15 Mayıs, KKTC’de 15-16 Mayıs ve Pakistan’da 15 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2014 Güneydoğu Avrupa Sel Felaketi kurbanları için Sırbistan’da 21-23 Mayıs ve Bosna-Hersek’te 20 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2014 İsrail-Gazze çatışması’nın Filistinli kurbanları için Filistin’de 21-23, Türkiye’de 22-24, KKTC’de 22-24 ve Pakistan’da 24 Temmuz 2014 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi ve tüm bayraklar yarıya indirildi.
MH 17 sefer sayılı uçak kazası kurbanları için Hollanda’da 23 Temmuz 2014’te ulusal yas ilan edildi.
AH 5017 sefer sayılı uçak kazası kurbanları için Fransa’da 28-30 Temmuz 2014’te ulusal yas ilan edildi.
2014 Peşaver okul saldırısı kurbanları için Pakistan’da 3 gün, Türkiye’de 17 Aralık tarihinde ulusal yas ilan edildi.
2015 Ankara saldırısı’nın akabinde Türkiye’de 10-12 ve KKTC’de 11-13 Ekim 2015 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2016 Brüksel saldırıları’nın akabinde Belçika tarafından üç gün ulusal yas ilan edildi.
2016 Atatürk Havaalanı’na yapılan bombalı taarruzlar sonrasında ulusal yas ilan edildi.
2016 Kaç saldırısı sonrasında Fransa hükûmeti tarafından üç gün ulusal yas ilan edildi.
2016 Üsküp sel felaketi sonrasında Makedonya hükûmeti tarafından bir günlük ulusal yas ilan edildi.
2016 Orta İtalya depremi’nde hayatını kaybeden kurbanlar için 27 Ağustos 2016’da bir günlük ulusal yas ilan edildi.
LaMia Airlines’ın 2933 sefer sayılı uçak kazası’nda hayatını kaybedenler için Brezilya’da üç gün ulusal yas ilan edildi.
2023 Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7.7, Elbistan ilçesinde ise 7.6 büyüklüğünde iki sarsıntı sebebiyle 7 gün mühletle ulusal yas ilan edildi.
